Opuszczone Sanatorium w Beelitz obok Berlina

WYCIECZKI Z BERLINA

Beelitz-Heilstätten, to dawniej największy kompleks szpitalny w okolicach Berlina. Obecnie nie trafia się tam jednak ze względów zdrowotnych, a jedynie turystycznych. Opuszczone Sanatorium w Beelitz przyciąga swoimi ruinami nie tylko fanów historii i urbexu, ale również, dzięki mnogości gatunkowej drzew i roślin, miłośników przyrody. Ten dawny zakład leczniczy jest pomnikiem historii medycyny oraz techniki, ale także ważnym zabytkiem kultury i natury.

Jak dojechać z Berlina do sanatorium w Beelitz?

Z Berlina do opuszczonego sanatorium w Beelitz można dojechać pociągiem. Ja wyjeżdżałam z berlińskiej stacji Zoologischer Garten i wysiadałam na przystanku Beelitz-Heilstätten.

Atrakcje opuszczonego sanatorium w Beelitz

Na terenie opuszczonego sanatorium w Beelitz czeka wiele atrakcji i dla dorosłych i dla dzieci. Warto zaplanować sobie tutaj cały dzień i zastanowić się nad wcześniejszym wykupieniem wycieczek z przewodnikiem.

Ścieżka wśród koron drzew (niem. der Baumkronenpfad) 

Część ruin z Chirurgią, Pawilonem dla kobiet, Domem Alpejskim i Kuchnią stanowią dziś turystyczną atrakcję dla fanów natury i historii. Od 2015 znajduję się tam bowiem 700-metrowa ścieżka wśród koron drzew z wieżą widokową mierzącą aż 40 metrów wysokości. To unikalna konstrukcja unosząca się nad ziemią, która umożliwia zwiedzającym odkrywanie piękna przyrody i samego kompleksu sanatoryjnego. Ze ścieżki można podziwiać panoramę, która rozciąga się aż po Berlin i Fläming.

• Instagram
• Facebook

Podziwianie przyrody

Trzy czwarte pierwotnych lasów pozostało w okolicy sanatorium w Beelitz nienaruszonych. Obecnie na terenie znajduje się około 65 różnych gatunków drzew i krzewów, co szczególnie wiosną i jesienią daje wspaniałe widowiska kolorów. Na ruinach Alpenhaus zaczęły rosnąć sosny, które w ciągu kolejnych 70 lat stworzyły spektakularny las na dachu. W innych miejscach rośliny przejmują historyczne budynki. Miłośnicy flory znajdą tu bogate możliwości podziwiania piękna, zarówno z góry z Baumkronenpfad, jak i podczas sezonowych spacerów po parku.

Oprowadzania po ruinach budynków

W opuszczonym sanatorium w Beelitz jest możliwość wykupienia oprowadzenia z przewodnikiem. Z doświadczonym oprowadzającym można odkryć ukryte zakamarki, dowiedzieć się o dawnych pacjentach i pracownikach sanatorium i zobaczyć miejsca, które normalnie są niedostępne dla zwiedzających.

Rozrywki dla dzieci

Dzieci mogą na terytorium sanatorium w Beelitz odkryć Barfuspark, gdzie są zachęcane do zabawy i eksploracji natury boso. Miękkie, przyjemne siano i ciekawe podłoża, takie jak błoto i kamienie, zapewniają im niezapomniane doznania dotykowe i sensoryczne. To okazja, by dzieci mogły się swobodnie bawić na świeżym powietrzu, jednocześnie ucząc się i odkrywając uroki natury.

Dodatkową atrakcją Beelitz-Heilstätten dla najmłodszych są trampoliny umieszczone na ścieżce koron drzew. Można dosłownie skakać pośród koron drzew! Dla dzieci trampoliny na ścieżce koron drzew to doskonały sposób na jeszcze większą frajdę podczas zwiedzania tego miejsca.

Tło do zdjęć i filmów  

Przez swój wyjątkowy charakter sanktuarium stało się popularnym miejscem dla fotografów i filmowców. Na przykład nagrano tutaj niektóre fragmenty filmu polskiego reżysera Romana Polańskiego „Pianista”. Kolejnym przykładem jest „Walkiria” z Tomem Cruisem oraz „Chory dom”. Ruiny lecznicy są również tłem teledysku Rammstein’a „Mein Herz brennt” i wielu artystycznych fotografii oraz produkcji studenckich. O opuszczonym sanatorium w Beelitz stworzono także wiele filmów dokumentalnych i amatorskich produkcji, które możemy podziwiać, chociażby na youtubie.

Zabytkowe budynki opuszczonego sanatorium w Beelitz

Należy pamiętać, że w lecznicy walczono ze śmiertelną i zakaźną chorobą układu oddechowego, czyli gruźlicą. W wyniku czego bardzo ważnym aspektem w sanatorium chorób płuc była higiena. Architekci stanęli na wysokości zadania i zaokrąglili wszystkie rogi i kanty budynków. W środku nie było również żadnych zbędnych dekoracji, aby uniemożliwić zarodkom bakterii, osiedlać się i namnażać.

Kuchnia już od 1927 roku dysponowała nowoczesną zmywarką, co umożliwiało dokładną dezynfekcję naczyń i ograniczało ich pękanie i psucie. Również pralnia była dostosowana do odkażania ubrań i pościeli. Wszystko gotowano w czterech elektrycznych pralkach i odkażaczach parowych przez 30 minut, po czym spłukiwano zimną wodą. Dodatkowo na końcu pranie suszono w wirówkach i prasowano za pomocą urządzeń parowych.

Dom Alpejski (niem. das Alpenhaus)  

To miejsce, w którym osoby z chorymi płucami odpoczywały i oddychały świeżym powietrzem bez wychodzenia na zewnątrz. Znajdowały się tam po prostu hale do leżenia i była to jedna z terapii i kuracji dla chorych płuc. To miejsce było szczególnie ważne dla bardzo słabych pacjentów, tych, którzy nie mieli siły lub nie byli w stanie chodzić i spacerować po parku. Dlatego znajdowały się tam sale, w których chorzy mogli bez ruszania się z łóżek zaciągać się świeżym, alpejskim powietrzem. Ważnym elementem kuracji były odpowiednie gatunki drzew. W okolicy lecznicy i Domu Alpejskiego posadzono drzewa charakterystyczne dla regionów górskich.

Historia Domu Alpejskiego   

W lasach Beelitz w 1945 roku miała miejsce ostatnia duża bitwa II wojny światowej. W tym czasie lecznica chorób płucnych została przekształcona w chwilowy szpital dla wojskowych. Podczas tej bitwy szpital został ewakuowany, a bardzo zniszczony przez walki i pożar konstrukcji dachu, Dom Alpejski nie nadawał się już do użytku. Po dziś dzień na jego murach widać ślady walki oraz pozostałości po radzieckich żołnierzach.

Na przykładzie Domu Alpejskiego możemy obserwować proces pochłaniania budynków postawionych przez człowieka przez naturę. Naukowcy mówią, że gdyby na świecie nie było ani jednego człowieka to natura w ciągu 200 lat jest w stanie bez niczyjej pomocy pogrzebać wszystkie miasta i odrodzić się na nowo. Jeżeli interesuję Cię ten temat, to polecam książkę „The world without us”. 

Chirurgia (niem. die Chirurgie)  

Chirurgia była najnowocześniejszym i najmłodszym budynkiem lecznicy. Był to obiekt przeznaczony do leczenia gruźlicy oraz odmy opłucnowej i nerwu przeponowego. Chirurgia dysponowała trzema nowoczesnymi salami operacyjnymi oraz jednoosobowymi pokojami dla pacjentów.

Historia opuszczonego sanatorium w Beelitz

W 1989 roku Państwowy Zakład Ubezpieczeń w Berlinie (niem. Landesversicherungsanstalt) wykupił na terenie Beelitz obszar około 200 hektarów stworzył tam sanatorium leczenia płuc. Ważne było zalesienie tego regionu różnymi gatunkami drzew, bo świeże powietrze miało pomagać chorym płucom wracać do zdrowia.

Etapy rozwoju i budowy   

Budowę kompleksu można podzielić na trzy etapy. Pierwszy, który trwał do 1902 roku i zakończył się ilością 600 łóżek szpitalnych. Drugi, który podwoił liczbę miejsc dla chorych. Trzeci etap to rozbudowa sanatorium, która zakończyła się w 1930 roku. Wtedy powstała imponująca po dziś dzień Chirurgia, czyli budynek operacyjny, w którym zajmowano się osobami z gruźlicą. Ponadto powstał większy budynek Pralni i “pasaż” z zakładami szewskimi, krawieckimi czy przetwórstwa mydła. W Chirurgii pacjenci byli operowani w 3 nowoczesnych, jak na tamte czasy, salach operacyjnych i zajmowali głównie jednoosobowe pokoje.

Wraz z rozbudową szpitala rozwijała się także infrastruktura obiektu. Powstała piekarnia, rzeźnia oraz kościół, w którym na zmianę odbywały się obchody katolickie i protestanckie dla pacjentów kliniki. Na terenie sanatorium powstały również wodociągi i elektrociepłownia, która była największym obiektem technicznym tego typu w ówczesnych Niemczech.

Kompleks szpitalny składał się z 60 obiektów i został podzielony na dwie części ze względu na płeć. Naturalną granicą podziału była ulica. W zachodniej części znajdowały się lecznice i sanatoria dla kobiet, a na wschodzie dla mężczyzn. Co ciekawe również zatrudniony personel pracował odpowiednio według płci w części wschodniej lub zachodniej. 

Różne role sanatorium w Beelitz w historii Niemiec 

Można uznać, że ten zakład leczniczy swoją ostateczną formę przyjął w 1930 roku. Kiedy to powstał tam jeden z najważniejszych obiektów: Chirurgia. Jednak tak jak w pierwszych latach powstania zakład służył jako klinika do leczenia chorób płucnych, tak w latach późniejszych jego funkcja została nieco zmieniona.

W czasach I i II wojny światowej zakład leczniczy pełnił funkcję szpitala wojskowego i zajmowano się tam rannymi żołnierzami. W 1914 roku dotychczasowych pacjentów wypuszczono, a w zamian tego lecznica stała się kliniką Czerwonego Krzyża. Przyjęto wówczas ponad 12 tysięcy żołnierzy. W 1916 roku, jednym ze sławnych pacjentów był, nie nikt inny jak sam Adolf Hitler.

Po zakończeniu I wojny światowej sanatorium w Beelitz przechodziło kryzys. Państwowy Zakład Ubezpieczeń w Berlinie odpowiadał za coraz większą liczbę chorych, przez co kurczyły się zasoby finansowe organizacji. W pewnym momencie doszło do tego, że sanatorium było w stanie przyjmować tylko i wyłącznie kobiety. Mężczyźni byli wysyłani do innych klinik. Był również okres, gdy przez rok kompleks szpitalny stał pusty. Dopiero w 1924 roku sanatorium zostało ponownie otwarte i zaczęło przyjmować zarówno mężczyzn jak i kobiety.

W czasie II wojny światowej historia się powtórzyła i sanatorium stało się szpitalem dla rekonwalescentów wojennych. Natomiast po bitwie o Berlin w 1945 roku, zakład lecznicy przejęła Armia Czerwona. Od tamtej pory był on największym radzieckim szpitalem wojskowym za granicą, aż do 1994 roku.

Okres wandalizmu i odnowy

Kiedy w 1994 roku zakład leczniczy opustoszał od rosyjskich wojskowych, nastąpiły trudne czasy dla tych pięknych budynków architektonicznych. Problemy finansowe spółki, która była właścicielem obiektów sanatorium, doprowadziły do wielu lat stagnacji, a przez to i zniszczeń na tych terenach. Część obszaru była sprzedawana osobno, przez co każdy z budynków spełnia inną rolę we współczesności.

Niektóre obiekty zostały odrestaurowane i dzisiaj pełnią funkcję klinik lub budynków okołomedycznych, np. szpital chorób Parkinsona, klinika rehabilitacyjna dla dzieci czy dom starców i Akademia Pielęgniarek. Jeszcze inne natomiast zostały przekształcone na domy mieszkalne.

Pozostała część to budynki, które zostały zainscenizowane dla turystów i fanów przyrody. Na początku nie było pomysłu na zagospodarowanie tych obiektów. Jednak ludzie wrażliwi na niszczenie historii, przez wandali i młodzież, w końcu wpadli na pomysł wykorzystania 100-letnich budynków. Niestety renowacja po tak długim czasie narażania na wandalizm, i działanie natury jest bardzo kosztowna, dlatego wykluła się zupełnie inna koncepcja.  

Czy w opuszczonym sanatorium w Beelitz straszy?

Opuszczone sanatorium w Beelitz ma wiele mrożących krew w żyłach historii. Lecznica stała się popularnym miejscem dla poszukiwaczy duchów i zjawisk paranormalnych. Dodatkowo przez to, że niektóre budynki długo były dostępne dla wszystkich i niezaopiekowane, były miejscem dla satanistycznych imprez. Wandale i złodzieje pourywali wiele metalowych elementów budynków, urządzano tam imprezy satanistyczne i seanse spirytystyczne.

Ludzie twierdzą, że ze strony budynków słychać krzyki, a będąc w środku, słyszeli kroki na opustoszałych korytarzach. Sytuacji nie polepsza fakt, że na terenie lecznicy doszło do dwóch morderstw i samobójstwa. Pierwsze miało miejsce w 1991 roku, kiedy to seryjny morderca — Bestia z Beelitz — zamordował żonę rosyjskiego lekarza i ich dziecko. Później w 2008 roku fotograf-amator udusił modelkę w jednej z portierni, którą poznał przez Internet. Wydarzyło się tutaj także kilka podejrzanych wypadków. Jeden mężczyzna wpadł do szybu i został ciężko ranny, a jeden spadł z czwartego piętra i zginął. Mówi się również o jednym bezdomnym, który powiesił się w obiekcie sanktuarium.

Przydatne linki

Przydatne linki