3 października: Dzień Jedności Niemiec — od Muru Berlińskiego do zjednoczenia

3 października to państwowe święto w Niemczech — dzień pełen dumy i wspólnych obchodów. To właśnie w tym dniu świętuje się Dzień Jedności Niemiec (niem. Tag der Deutschen Einheit). To symboliczna data zjednoczenia kraju po upadku Muru Berlińskiego. W tym artykule przeczytasz o tym, dlaczego Dzień Jedności Niemiec obchodzony jest właśnie 3 października oraz jaka jest historia tego święta.

Dlaczego zjednoczenie Niemiec obchodzone jest 3 października?

Dzień Jedności Niemiec to święto federalne obowiązujące na terenie całych Niemiec. Gdy jednak usłyszałam, że zjednoczenie kraju świętuje się 3 października, to byłam nieco zaskoczona. Historia Muru Berlińskiego wskazywałaby przecież, że to 9 listopada, czyli dzień upadku Muru, jest bardziej logiczną datą na obchody tego święta.

Jednak inne tragiczne wydarzenia historyczne, które również przypadały na dzień 9 listopada, wykluczyły ostatecznie tę datę jako kandydatkę na obchody zjednoczenia. 9 listopada, oprócz upadku Muru, miała miejsce także Noc Kryształowa w 1938 roku, Pucz Monachijski 1923 roku czy Rewolucja Listopadowa w 1918 roku. Swoją drogą ten dzień jest często dniem zwrotnym w historii Niemiec. Niesamowity zbieg okoliczności kumulujący się akurat w ten dzień.

Ustanowienie święta Dnia Jedności Niemiec

W okresie po II wojnie światowej do upadku Muru Berlińskiego państwo niemieckie było podzielone na dwie części — RFN oraz NRD (niem. DDR). Były to dwa osobne byty polityczno-systemowe, które należało organizacyjnie połączyć.

W 1990 roku władze obydwóch części podpisały Traktat Zjednoczeniowy (niem. der Einigungsvertrag), który regulował rozpad NRD i jednoczesne wcielenie tej części Niemiec do Republiki Federalnej. Traktat dotyczył wielu problemów zjednoczenia — od tych społecznych, poprzez gospodarcze, aż po walutowe. Umowa ustalała nie tylko zasady połączenia, ale także nazwała Berlin stolicą połączonego narodu oraz ustaliła datę 3 października jako państwowe święto — Dzień Jedności Niemiec.

Historia zjednoczenia Niemiec

Historia zjednoczenia Niemiec stanowi fascynujący rozdział w dziejach tego kraju. Rozpocznijmy od początku, od momentu podziału Niemiec po zakończeniu II wojny światowej. Po klęsce III Rzeszy w 1945 roku Niemcy zostały podzielone na dwie strefy okupacyjne: wschodnią pod kontrolą Związku Radzieckiego i zachodnią, nad którą pieczę sprawowali Amerykanie, Brytyjczycy i Francuzi. Ten podział był początkiem długotrwałego okresu podzielonej tożsamości niemieckiej.

Wpływ zimnej wojny na podział kraju był nieunikniony. Niemcy stanęły po dwóch różnych stronach konfliktu, z NRD będącą państwem wpływu Związku Radzieckiego na wschodzie, a RFN stającą się sojusznikiem Zachodu. Granica między dwiema częściami Niemiec, znana jako „żelazna kurtyna”, była jednym z symboli zimnej wojny.

Punkt zwrotny nastąpił 9 listopada 1989 roku, kiedy to Upadek Muru Berlińskiego stał się rzeczywistością. Wydarzenie to symbolicznie zaznaczyło koniec podziału Niemiec i otworzyło drogę ku zjednoczeniu. Mur, który przez lata stanowił fizyczną i symboliczną barierę, został zburzony przez ludzi pragnących wolności i jedności. To właśnie Upadek Muru Berlińskiego stał się kamieniem milowym na drodze do Dnia Jedności Niemiec, który obchodzimy 3 października.

Jak Niemcy świętują Dzień Jedności Niemiec?

W Niemczech zachwycam się tym, że nawet w przypadku poważnych świąt narodowych, atmosfera jest niesamowicie radosna, a obchody niosą ze sobą wspólną zabawę i taniec. To jest to, czego według mnie, brakuje nam podczas obchodów polskiego Dnia Niepodległości. U nas widzimy wielkie i często mało przyjazne parady, które kończą się nieporozumieniami na ulicach. W szkołach organizowane są apele, a młodzież śpiewa pieśni patriotyczne. Wszystko to odbywa się na poważnie i pompatycznie, pomimo że 11 listopada jest przecież dniem radości ze zjednoczenia po wielu latach niewoli.

W przeciwieństwie do Polski niemiecka tradycja obchodów Dnia Jedności Niemiec opiera się na organizowaniu ogromnych festynów, zwanych „przyjęciami obywatelskimi”. Co roku te wspaniałe imprezy odbywają się w innym regionie Niemiec, rotacyjnie w każdej z ich stolic wojewódzkich. Ta tradycja jest kontynuowana z niewielkimi zmianami od roku 1990 i nadal przyciąga tłumy entuzjastów.

Przydatne linki